บทความ

สร้างวัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้ แทนวัฒนธรรมแห่งความเก่ง

ในหลายองค์กร ความรู้และความเชี่ยวชาญมักถูกยกให้เป็นคุณสมบัติสำคัญของทีมที่ประสบความสำเร็จ เรามักเชื่อว่าทีมที่เก่ง คือทีมที่ “รู้ทุกอย่าง” และ “ตอบได้ทุกคำถาม” แต่ความจริงแล้ว ความสมบูรณ์แบบเช่นนั้นกลับเป็นกำแพงปิดกั้นการเรียนรู้ เมื่อทีมกลัวที่จะพูดคำว่า “ไม่รู้” พวกเขาก็จะไม่ถาม ไม่กล้าลองสิ่งใหม่ และไม่ยอมรับว่าตัวเองต้องการความช่วยเหลือ

นี่จึงเป็นเหตุผลที่การออกแบบ Team Building ในยุคใหม่ ต้องสร้างบรรยากาศที่ปลอดภัยให้คนในทีม “กล้าพูดคำว่า ไม่รู้” เพราะการยอมรับว่าไม่รู้ ไม่ได้ทำให้เราอ่อนแอ แต่มันคือจุดเริ่มต้นของการเติบโต และของการสร้างทีมที่เรียนรู้ร่วมกันได้จริง

ทำไมคำว่า “ไม่รู้” คือประตูสู่การเติบโตในทีม

องค์กรจำนวนมากติดอยู่ในวัฒนธรรม “ต้องเก่ง ต้องรู้” จนทำให้คนในทีมไม่กล้าถาม ไม่กล้าเสนอความคิดเห็นที่ต่าง และไม่กล้าลองเสี่ยงสิ่งใหม่ ๆ ผลที่เกิดขึ้นคือทีมกลายเป็นกลุ่มคนที่ “นิ่ง” ปราศจากนวัตกรรม

แต่หากทีมได้ฝึกผ่านกิจกรรม Team Building ที่ปลอดภัยและสนับสนุนให้กล้าพูด “ไม่รู้” สิ่งที่เกิดขึ้นคือสมาชิกในทีมจะเริ่ม

• กล้าขอความช่วยเหลือเมื่อเจอปัญหา
• กล้าสอบถามหรือท้าทายสมมติฐานเดิม ๆ
• กล้าลองทำสิ่งใหม่แม้จะยังไม่มั่นใจ

นี่คือการเปลี่ยนจาก “Culture of Expertise” ไปสู่ “Culture of Learning”
และนี่เองคือประตูของการเติบโตระยะยาวที่หัวหน้าและ HR กำลังมองหา

กิจกรรม “สารภาพสิ่งที่ฉันไม่เข้าใจ” (No Judgment Wall)

หนึ่งในกิจกรรม Team Building ที่ช่วยปลดล็อกความกลัวการพูดว่า “ไม่รู้” คือ “No judgment Wall” หรือ “กำแพงสารภาพ” วิธีการง่าย ๆ คือ

• เตรียมกระดานหรือบอร์ด (ออนไลน์หรือออฟไลน์ก็ได้)
• ให้สมาชิกทีมแต่ละคนเขียนสิ่งที่ “ยังไม่เข้าใจ” หรือ “อยากเรียนรู้เพิ่ม” ลงไปโดยไม่ต้องลงชื่อ
• เปิดให้ทุกคนเดินดู อ่าน และเขียนคำตอบหรือทรัพยากรที่ช่วยกันได้

กิจกรรมนี้จะช่วยให้สมาชิกในทีมเห็นว่าตนเองไม่ได้ “ไม่รู้” คนเดียว ทุกคนมีจุดที่ยังต้องเรียนรู้ และนั่นทำให้บรรยากาศในทีมผ่อนคลายลงอย่างมาก

นอกจากนี้ยังเป็นการสื่อสารเชิงลึกว่า “ในทีมนี้ คุณปลอดภัยที่จะถาม”
ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของ Team Building ที่แท้จริง

หัวหน้าคือผู้เปิดพื้นที่แห่งความกล้าถาม

หัวหน้ามีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการทำให้ทีมกล้าพูดว่า “ไม่รู้”
หากหัวหน้าแสดงออกว่า “ฉันรู้ทุกอย่าง” และไม่เคยยอมรับว่าตัวเองก็ยังเรียนรู้เหมือนกัน
ทีมก็จะปิดปากและไม่กล้าทำสิ่งเดียวกัน

การที่หัวหน้ากล้าพูดว่า “เรื่องนี้ฉันก็ยังไม่รู้เหมือนกัน” หรือ “ใครช่วยฉันดูตรงนี้หน่อย”
คือการส่งสัญญาณเชิงบวกที่ทรงพลังมากใน Team Building
มันบอกกับทีมว่า “คุณไม่ต้องสมบูรณ์แบบเพื่ออยู่ที่นี่”
และนั่นคือบรรยากาศที่ผลักดันให้ทุกคนกล้าออกความคิดเห็น กล้าตั้งคำถาม และกล้าลองผิดลองถูกเพื่อหาคำตอบใหม่ ๆ

หัวหน้าที่เปิดพื้นที่แห่งความกล้าถาม ยังช่วยสร้างบทบาท “ผู้นำที่เรียนรู้” (Learning Leader)
ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญขององค์กรยุคใหม่ที่ต้องเผชิญการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง

เมื่อทีมเรียนรู้ร่วมกัน มากกว่าพิสูจน์ว่าใครแน่กว่าใคร

ในวัฒนธรรมการทำงานแบบเก่า ทีมมักจะใช้เวลาไปกับการพิสูจน์ว่า “ใครเก่งกว่า”
แต่ในวัฒนธรรมใหม่ ทีมต้องใช้เวลาไปกับ “ใครเรียนรู้ได้เร็วกว่า”
และนั่นคือสิ่งที่ Team Building สามารถช่วยสร้างได้

ลองนึกภาพการทำกิจกรรม Workshop ที่สมาชิกทุกคนต้องแก้ปัญหาที่ไม่มีคำตอบตายตัว
ไม่มีใครถูก ไม่มีใครผิด
มีแต่การตั้งสมมติฐาน ลองผิด ลองถูก และแชร์บทเรียนหลังทำเสร็จ
กิจกรรมแบบนี้จะสอนทีมว่า

• ความล้มเหลวไม่ใช่จุดจบ แต่คือจุดเริ่มต้น
• ทุกเสียงในทีมมีค่าเท่ากัน
• การเรียนรู้ร่วมกันดีกว่าการแข่งกันตอบให้ถูก

เมื่อทีมซึมซับวิธีคิดแบบนี้เข้าไปในวัฒนธรรมการทำงานจริง
องค์กรจะได้ทีมที่ “กล้าถาม” “กล้าฟัง” และ “กล้าลอง”
แทนที่จะได้ทีมที่แค่ “กล้าพูด” หรือ “กล้าโชว์”

สรุปได้ว่าจากทีมที่ต้องเก่ง สู่ทีมที่พร้อมเรียนรู้

Team Building กับ “ความกล้าพูดคำว่า ไม่รู้” ไม่ใช่เรื่องของกิจกรรมเล็กๆ
แต่คือการปฏิวัติวิธีคิดของทีมและองค์กรใหม่ทั้งหมด
ให้จากเดิมที่เป็น “วัฒนธรรมแห่งความเก่ง” ไปสู่ “วัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้”

เมื่อคนในทีมรู้ว่าพวกเขาปลอดภัยที่จะถาม
เมื่อหัวหน้ากล้าเปิดเผยว่าตัวเองก็ไม่รู้ทุกเรื่อง
และเมื่อกิจกรรม Team Building ถูกออกแบบให้สนับสนุนการแลกเปลี่ยนความไม่รู้เป็นความรู้
ทีมจะเปลี่ยนจาก “กลุ่มคนทำงาน” ไปสู่ “กลุ่มคนเรียนรู้” อย่างแท้จริง

ในยุคที่การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นเร็วกว่าเดิม
องค์กรที่อยู่รอดและเติบโตไม่ใช่องค์กรที่เก่งที่สุด
แต่คือองค์กรที่ “เรียนรู้เร็วที่สุด”
และทั้งหมดนี้เริ่มได้จากคำเล็กๆ ที่เรียกว่า “ไม่รู้”
และจากการออกแบบ Team Building ที่ปลอดภัยและเปิดใจให้ทีมได้เติบโตไปพร้อมกัน

หากคุณต้องการคู่มือการจัด Team Building ที่ช่วยสร้าง “วัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้” ในองค์กร
หรือกิจกรรมแนว “No judgment Wall” ที่ใช้งานได้จริง
สามารถแจ้งได้เลยนะคะ เราพร้อมออกแบบให้เหมาะกับทีมของคุณทุกขนาดค่ะ ✨